Zieleń jako narzędzie poprawy jakości życia
Na jakość życia w mieście składa się wiele elementów, jednak każdy z nich może zostać podniesiony poprzez poprawę jakości otoczenia. Dobrej jakości przestrzeń może wpłynąć pozytywnie na poczucie wartości człowieka, jego chęć rozwoju, samopoczucie, socjalizację i zdrowie.
Przestrzeń miasta wpływa szczególnie mocno na zmysły odbierane podświadomie, a więc na dotyk, węch i słuch. Poprzez długotrwałe wystawienie na bodźce jak hałas, pył, brud czy twarde powierzchnie możemy mówić o przebodźcowaniu sensorycznym. Obecność w przestrzeni miasta roślinności o różnej teksturze, kolorze i zapachu (ogrody sensoryczne) wpływa korzystnie na odciążenie organizmu a w konsekwencji, podnosi jakość życia.
Mianem hortiterapi nazywamy leczenie poprzez pracę w ogrodzie. Przebywanie w zieleni koi zmysły i łagodzi obawy chorób psychicznych taki jak depresja, paranoja czy nerwica. Dobrej jakości zieleń oczyszcza powietrze, stwarza przestrzeń do rozwoju zwierząt i podnosi estetyczne walory obszaru.
KATALOG ROZWIĄZAŃ
uniwersalne rozwiązania problemów przestrzeni zurbanizowanych, pozwala na zastosowanie ich także w innych miastach
1. Kształtowanie zieleni istniejącej
Największym potencjałem magazynem zieleni jest ta już istniejąca. Niezależnie od kondycji, pod katem przyrodniczym często jest najbardziej znacząca dla środowiska. Dojrzewanie nowo nasadzonej roślinności wymaga wielu lat, często dekad. Jako najważniejsze rozwiązanie uznałam więc rewaloryzację obecnej roślinności, a zwłaszcza drzew.
2. Poprawa chłonności gleby
Przestrzeń miejska jest obecnie szczelnie zasklepiana nawierzchniami utwardzonymi. Dodatkowo, rozwój korzeni hamowany jest przez sadzenie roślinności w donicach. Wykorzystanie nawierzchni półprzepuszczalnych oraz nasadzenia bezpośrednio w gruncie wpłyną korzystnie na gospodarkę wodną obszaru.
3. Wzbogacanie bioróżnorodności
Przy wyborze gatunków dla zagospodarowania krajobrazu zaleca się wybór gatunków rodzimych, w szczególności wieloletnich. Tujom mówimy stanowcze nie!
4. Implementacja nowej zieleni
Rozwiązanie ma zachęcić do wykorzystania potencjału nieużytków oraz terenów zdegradowanych. Pomysł na finansowanie projektów powstał jako idea współpracy miasta z deweloperami, którzy często działają w sposób niekontrolowany. Zasada partnerstwa publicznego zobowiązywałaby dewelopera do stworzenia ogólnodostępnej, zielonej przestrzeni publicznej.
5. Punktowe lokalizowanie zieleni
Rozwiązania jak ogrody wertykalne, zielone elewacje a także ściany żywe mogą zostać zastosowane w strefach mocno zurbanizowanych, gdzie często brakuje przestrzeni na nową roślinność.
6. Ciągi zieleni
Intencjonalne przewietrzanie miast może przyczynić się do poprawy kondycji aerosantitarnej, obniżyć temperaturę w centrum oraz przynieść korzyści zdrowotne dla mieszkańców.
7. Wprowadzenie parkingów wielopoziomowych
Uwolnienie przestrzeni ulicznych od pojazdów. Odzyskane przestrzenie oddaje się pod pasy zieleni lub przestrzenie uspołeczniające.
Jako największy problem dzielnicy definiuje się dominację samochodów i infrastruktury drogowej. Projekt przewiduje likwidację przydrożnej strefy parkowania w celu oddania jej pod użytek publiczny mieszkańców.
8. Nadanie nowej funkcji zieleni istniejącej
Przestrzenie mono funkcyjne są nieergonomiczne ze środowiskowego punktu widzenia oraz nieekonomiczne. Zmiana sposobu myślenia o przestrzeniach takich jak boiska szkolne, dziedzińce kamienic pozwala na bardziej sprawne wykorzystanie przestrzeni.
dziedziniec Szkoły Podstawowej nr 36
udostępnienie boiska w godzinach zamknięcia placówki umożliwi organizację wydarzeń a także stanie się miejscem spacerów i rekreacji, zwłaszcza dla osób starszych
ogródek społeczny przy ul. Szamarzewskiego
działając zgodnie z zasadą partnerstwa publicznego można wymagać od dewelopera organizacji i opłacania wynajmu działek nieużytkowanych, tak aby stworzyć przestrzenie ogólnodostępne. Ogród społeczny może być namiastką prywatnego ogródka dla mieszkańców, których nie stać na kupno ziemi.
ul. Wawrzyniaka
implementacja roślinności wertykalnej oraz lokalizacja donic może fizycznie oddzielić pozostawione nieliczne miejsca parkingowe
ul. Szamarzewskiego,
tam, gdzie niemożliwym jest wprowadzenie roślinności proponuje się lokalizację miejsc spotkań w linii starej strefy parkowania, w celu stworzenia przestrzeni umożliwiającej tworzenie sąsiedzkiej społeczności.
Powstanie deptaku wzdłuż ul. Staszica
zmiana nawierzchni na półprzepuszczalną pozwoli na rozwój drobnej roślinności, co wzmoże retencję gleb w okolicy. Dodatkowo, odzyskaną przestrzeń dawnych parkingów oddaje się pod zieleń i miejsca spotkań.
centra lokalne
nadanie przestrzeniom funkcji uspołeczniającej
Miejskość zabudowy ogranicza znacznie możliwości interakcji międzyludzkich. Aby odbudować relacje sąsiedzkie proponuje się nadanie charakteru uspołeczniającego przestrzeniom publicznym w mieście. Możliwe jest to dzięki lokalizacji mebli miejskich, układu funkcjonalnego skoncentrowanego wokół centrum oraz poprzez celowe przecinanie się ścieżek pieszych. Elementem budującym relacje społeczne są również obiekty rozwijające kulturę, takie jak murale czy rzeźby miejskie.
Most Teatralny
Rynek Jeżycki
